José Marchena

José Marchena Ruiz de Cueto —gaztelaniaz ''Abate Marchena'' (Marchena abadea) izenaz ezaguna, nahiz eta elizgizona ez izan — (Utrera, Sevilla, Espainia, – Madril, Espainia, ) politiko liberala eta frantsestua izan zen. Haren ideologia liberala zela eta, Frantzian bizi izan zen urte askoan, eta han parte hartu zuen Errepublikan eta Napoleonen politikan. Josef I.arekin Espainiara etorri zen 1808an, eta administrazioko karguak izan zituen, baina utzi behar izan zituen Napoleonen porrotaren ondoren. Hori dela eta, berriro Frantziara erbesteratu zen. Rafael del Riego komandantearen altxamenduaren ondoren itzuli zen, baina ezin izan zuen politikan askorik parte hartu, hilabete gutxira hil zelako.

Lan intelektualean hainbat esparrutan aritu zen, hala nola, ekonomia politikoan (Adam Smithen liberalismoaren defendatzaile sutsua zen), filosofian (Voltaireren eta Rousseauren mireslea), literaturan, politikan eta erlijioan. Horrez gain, XIX. mendearen amaierako espainiar itzultzaile ospetsuenetakoa izan zen. Marchenak itzulitako autoreen artean ditugu Jean-Jacques Rousseau (''Gizarte hitzarmena'' eta beste liburu batzuk), Molière, Montesquieu, Voltaire, Volney eta Lukrezio.

Marchenari buruz hau idatzi zuen haren biografo garrantzitsuenak:

Espainiako elite ilustratuaren atal batez ustez -”frantsestuak”-, herrialdea Borboitarren familia usteldutik askatu eta Napoleonen menpe jarrita, aberriaren aurrerapena eta berreskuratzea lortuko zen. Hala uste zuen Frantzia iraultzailea miresten zuteneko batek; Marchena abadeak (1768-1821). Hurrengoa idatzi zuen 1808an: Wikipediatik informazioa lortu