René Descartes

René Descartes (; latinización: Renatus Cartesius; onomástico do que se deriva o adxectivo cartesiano, nado en La Haye en Touraine (localidade rebautizada como ''Descartes'' máis tarde) o 31 de marzo de 1596 e finado en Estocolmo o 11 de febreiro de 1650, foi un filósofo, matemático e físico francés. considerado o pai da xeometría analítica e da filosofía moderna, así como un dos protagonistas con luz propia no limiar da revolución científica.

Descartes, por veces chamado o ''fundador da filosofía moderna'' e o ''pai da matemática moderna'', é considerado un dos pensadores máis importantes e influentes da historia humana. Inspirou aos seus contemporáneos e a xeracións de filósofos. Na opinión dalgúns comentadores, iniciou a formación daquilo que hoxe se chama o Racionalismo continental (supostamente en oposición á escola que predominaba nas illas británicas, o Empirismo), posición filosófica dos séculos XVII e XVIII en Europa.

Outros autores non ven unha grande oposición entre o "Racionalismo continental" do século XVIII e o empirismo. O gran cisma iniciaríase con Hegel, que partiu da posición de Kant onde había xa algúns sinais de Idealismo, mais aínda unha base racional que non se desviaba moito da tradición empírica inglesa. A lectura de Hume foi un punto fulcral na obra de Kant, ata entón sen ningún texto relevante publicado. Kant dixo mesmo que Hume o despertou dun "sono dogmático".

O seu método filosófico e científico, que expón en ''Regras para a dirección da mente'' (1628) e máis explicitamente no seu ''Discurso do método'' (1637), establece unha clara ruptura coa escolástica que se ensinaba nas universidadeé. Está caracterizado pola súa simplicidade —no seu ''Discurso do método'' unicamente propón catro normas— e pretende romper cos interminables razoamentos escolásticos. Toma como modelo o método matemático, nun intento de acabar co siloxismo aristotélico empregado durante toda a Idade Media. Moitos elementos da filosofía de Descartes teñen precedentes no aristotelismo tardío, o neoestoicismo do século XVI ou nos filósofos medievais.

A súa declaración filosófica máis coñecida é "penso, logo existo", que se atopa en ''Discurso do método'' (1637) e en ''Principios da Filosofía'' (1644), foi un elemento esencial do racionalismo occidental, contraria á escola empirista inglesa, e formulou o coñecido como «método cartesiano», pero do ''cogito'' xa existían formulacións anteriores, algunha tan exacta á súa como a de Gómez Pereira en 1554, e do Método consta a formulación previa que do mesmo fixo Francisco Sánchez en 1576. Todo iso con antecedentes en Agostiño de Hipona e Avicena, polo que xa no seu século foi acusado de plaxio, entre outros por Pierre Daniel Huet.

O seu filosofía natural rexeita calquera apelación aos fins finais, divinos ou naturais, ao explicar os fenómenos naturais en termos mecánicos. Como devoto católico, a súa teoloxía insiste na liberdade absoluta do acto de creación de Deus. Ao negarse a aceptar a autoridade de filósofos anteriores, Descartes con frecuencia distingue os seus puntos de vista dos filósofos que o precederon. Rompeu coa tradición aristotélica establecendo un dualismo substancial entre alma —''res cogitans'', o pensamento— e corpo —''res extensa'', a extensión—. Radicalizou a súa posición ao rexeitar considerar ao animal, ao que concibe como unha «máquina», como un corpo desprovisto de alma. Esta teoría será criticada durante a Ilustración, especialmente por Diderot, Rousseau e Voltaire.

Consciente das penalidades de Galileo polo seu apoio ao copernicanismo, tentou sortear a censura, disimulando de modo parcial a novidade das ideas sobre o home e o mundo que expoñen as súas formulacións metafísicos, unhas ideas que supoñerán unha revolución para a filosofía e a teoloxía. A influencia cartesiana estará presente durante todo o século XVII: os máis importantes pensadores posteriores desenvolveron sistemas filosóficos baseados no seu; con todo, mentres houbo quen asumiu as súas teorías —Malebranche ou Arnauld— outros as rexeitaron —Hobbes, Locke, Spinoza, Leibniz, Pascal, Berkeley ou Hume—.

A influencia de René Descartes nas ciencias e matemáticas é igualmente evidente. Fixo contribucións en física e óptica. O sistema de coordenadas cartesianas recibiu o seu nome. Acredítaselle como o pai da xeometría analítica, a ponte entre o álxebra e a xeometría, utilizado no descubrimento do cálculo infinitesimal. Provided by Wikipedia