Bartolomé de las Casas

thumb|Titelpagina van ''Brevísima relación de la destrucción de las Indias'', 1552. thumb|Titelpagina van zijn boek ''Regionum indicarum per Hispanos olim devastatarum accuratissima descriptio'', latere uitgave Heidelberg 1664, met illustraties van Joos van Winghe.

Bartolomé de las Casas (Sevilla, 24 augustus 1484 – Madrid, 17 juli 1566) was een Spaans priester van de orde der dominicanen, de eerste die werd uitgezonden naar de Nieuwe Wereld en de eerste bisschop van Chiapas. In tegenstelling tot veel van zijn collega's en tijdgenoten nam hij het op voor de inheemse bewoners van het pas door Christoffel Columbus ontdekte land. Hij heeft ervoor gezorgd dat de indiaanse slavernij is gestopt, door keizer Karel V over te halen.

Las Casas bezocht de Nieuwe Wereld voor het eerst in 1502. In 1512 trok hij naar het pas veroverde Cuba, waar hij een haciënda en enige slaven verkreeg. Vergeleken met de meeste andere Spanjaarden behandelde hij zijn slaven goed. Twee jaar later gaf hij deze bezittingen op en begon zijn activiteiten ter verbetering van de positie van de indianen. In 1522 kreeg hij van keizer Karel V de toestemming een modelkolonie te stichten in Venezuela, een experiment dat na twee jaar mislukte, voornamelijk door het ingrijpen van slavenhandelaren. De las Casas' inspanningen leidden in 1542 tot de Nieuwe Wetten, waarbij indiaanse slavernij werd verboden en het de conquistadores werd verplicht rekening te houden met het welzijn van de indianen. In 1544 werd hij benoemd tot bisschop van Ciudad Real in Chiapas.

Zijn bekendste werk heet ''Brevísima relación de la destrucción de las Indias''. Hij schreef dit werk in 1542 (gepubliceerd in 1552) als aanklacht tegen de mishandeling van de indianen. Hij bleef bij het standpunt of geloof dat de volken gekerstend moesten worden en wierp zich op tegen het afslachten en mishandelen van de aangetroffen 'ongelovigen'. Hij kreeg het onder meer voor elkaar dat, tijdens het beroemde Dispuut van Valladolid in 1550, de 'Indios Bravos' voortaan als 'mensen' werden erkend. Hij nam het hierbij op tegen Juan Ginés de Sepúlveda die betoogde dat indianen geen ziel hadden en daarom ook geen mensen konden zijn. Ditzelfde lukte hem echter niet voor de Afrikanen, waarna vervolgens de weg vrij was voor de slavenhandel. Toen Las Casas de gruwelijkheden onder ogen kwamen die samengingen met de invoer van slaven uit Afrika, keerde hij zich ook hiertegen.

In 1547 keerde hij definitief terug naar Spanje. Hij ging wonen in een dominicanerklooster in Madrid maar bleef zich inzetten voor de indianen. Las Casas heeft ook de samenvatting geschreven van het scheepsdagboek van Columbus. Dit dagboek is verloren gegaan en Las Casas' samenvatting is dus de meest primaire bron die er nog over is van de ontdekking van Amerika. Hij overleed in 1566.

Op 2 oktober 2002 werd zijn zaligverklaringsproces geopend door de Katholieke Kerk.

Hij wordt gevierd op 20 juli volgens de heiligenkalender van de Anglicaanse Kerk en op 17 juli volgens de Lutherse kalender. Door Wikipedia aangeleverd